علوم قرآنی

از امام صادق (ع) نقل شده است : «اِنَّ القُرءانَ واحِدٌ ، نَزَلَ مِن عِندِ واحِدٍ وَلکِنَّ الاِختِلافَ یَجیءُ مِن قِبَلِ الرُّواۃ» یعنی :«قرآن یکی بیش نیست و از سوی خدای یکتا نازل شده است و این اختلاف بر سر قرائت آن از جانب راویان پدید آمده است .»

اما این که عوامل بروز این پدیده چیست، شاید بتوان به عوامل ذیل اشاره کرد :

1- تجویز قرائت قرآن از سوی پیامبر (ص) بدان صورت که هر گروهی مطابق لغت و لهجه و عادت خود از لحظ تلفظ ، قرائت کنند .

2-  اختلاف مصاحف اولیه چه پیش از واقعه ی یکی کردن مصاحف در زمان عثمان و چه پس از آن .

3-نارسائی خط و نوشته های قرآن که از هر گونه علائم مشخصه و حتی از نقطه و علامت حرکت ، عاری بود و اصولا خط عرب در آن روزگار مراحل ابتدائی خود را می گذراند .

البته از حق نگذریم که علماء فوایدی را نیز به اختلاف قراءات مترتب دانسته اند از جمله :

بیان حکم مورد اجماع و اتفاق فقها و همچنین ترجیح یکی از دو حکم مورد اختلاف ، یا جمع نمودن میان دو حکم مختلف و بالاخره نشان دادن نهایت بلاغت و کمال اعجاز و حسن ایجاز قرآن . . .